حضرت آیت الله خامنه ای (دامت برکاته) با فهرست کردن بیماری های معنوی و تلاش برای درمان آنها در ماه رمضان فرمودند: ماه رمضان فرصتی است که این بیماری ها را برطرف کنیم و اگر برطرف نکنیم، این بیماری ها هلاک معنوی و واقعی انسان را به دنبال خواهد داشت.

شما طبیب خودتان بشوید، برادر عزیز! هیچ‌کس مثل خود انسان نمی‌تواند بیماری های خودش را بشناسد.

برخی بیماری ها در انسان هست که اگر مثلا شما به من بگویید "تو دچار این بیماری هستی"، عصبانی می‌شوم و بدم می‌آید. اما به خودمان که مراجعه می‌کنیم، می‌بینیم بله؛ ما متاسفانه از این بیماری ها داریم.

سر هرکسی را انسان کلاه بگذارد؛ از هرکس که پنهان کند، با خودش که دیگر نمی‌تواند! پس بهترین کسی که می‌تواند بیماری ما را تشخیص دهد، خودمان هستیم. بیاورید روی کاغذ!  بنویسید: «حسد»، بنویسید: «بخل»، بنویسد: «بدخواهی برای دیگران»، بنویسید: «تنبلی در کار» ، بنویسد: «روح بدبینی به نیکان و صالحان»، بنویسید: «بی‌اعتنایی به وظایف»، بنویسید: «علاقه به خود».

اگر بیماریهای ما اینهاست، اینها را روی کاغذ بیاوریم. ماه رمضان فرصتی است که یکی یکی این بیماریها را، تا آن‌جایی که بشود، برطرف کنیم. اگر برطرف نکنیم، این بیماریها مهلک خواهد شد؛ هلاک معنوی و واقعی. هلاک جسمی که چیزی نیست!

اگر بیماری مهلکی در ما باشد یا احتمالش را بدهند، چقدر دستپاچه می‌شویم؟ شب خوابمان نمی‌برد. بهترین دکترها را پیدا می‌کنیم، می‌گوییم: نکند این غده‌ای که در بدن من است، در دست من است، زیر پوست من است، سرطان باشد!
از تصورش کلی وحشت می‌کنیم. آخرش چه؟ آخرش مردن است. حالا نشد، یک سال دیگر است، دو سال دیگر است، ده سال دیگر است. به قول نظامی گنجوی: "اگر صد سال مانی ور یکی روز/ بباید رفت از این کاخ دل افروز." ماندنی که نیستیم. چند صباحی، کمی این‌ور، کمی آن‌ور، تمام خواهد شد. هلاکت جسمانی این است و این‌قدر از آن می‌ترسیم.

هلاکت معنوی، یعنی برای ابد دچار خذلان و عذاب الهی شدن. یعنی در زندگی جاودان ابدی، از همه‌ نعمت ها و لذت ها و چشم روشنی هایی که خداوند برای من و شما معین و مقرر کرده محروم ماندن. انسان به قیامت نگاه کند و ببیند خدای متعال به بعضی از بندگانش - همین افرادی که با آنها معاشریم و آنها را در کوچه و محله می‌بینیم؛ به همکار اداری، به دوست دوران تحصیل،یا به یک رفیق بگو بشنو - برای برخی کارها و مجاهداتی که در این دنیا داشته‌اند، مقامات عالی می‌دهد؛ آنها را به بهشت می‌برد؛ از عذاب دورشان می‌دارد و از عقبات قیامت، نجاتشان می‌دهد، و ما به‌خاطر تنبلی؛ به‌خاطر نرسیدن به خود و به‌خاطر یک لحظه غفلت، از همه‌ی آنها محروم مانده‌ایم! آن وقت است که حسرت گریبان انسان را می‌گیرد "و انذرهم ‌یوم ‌الحسرة اذ قضی‌ الامر" کار هم دیگر از کار گذشته است و حسرت هم فایده‌ای ندارد. این، هلاکت معنوی است.

برادران و خواهران! اگر به خودمان نرسیم، بدبختی است؛ روسیاهی است؛ محرومیت است؛ از چشم خدا افتادن است؛ از مقامات معنوی دور ماندن و از نعیم ابدی الهی، تهیدست ماندن است.

پس باید به خودمان برسیم. ماه رمضان فرصت خوبی است. کتاب های اخلاق هم خوشبختانه دراختیار هست لکن آن چیزی که آدم از مجموع می‌فهمد و آنچه مهم است، این است که انسان بتواند هوا و هوس خود را کنترل و مهار کند. این، اساس قضیه است.

(بیانات رهبر انقلاب در روز اوّل ماه مبارک رمضان‌ 4 اسفند ماه 1371)