حال، بنده قسمتی از بیانات یکی از علمای اخلاق[1] را برای شما می خوانم و بعد یک تذکرات مهمی به شما خواهم داد که هم برای همکاران خودم لازم است و هم برای شماها.

«و بالجملة فالازم ان یراقب قلبه حتی یکون حیاً بذکر الله و الحضور بین یدیه بما یرضی من مراسم العبودیّة».[2] انسان  باید در این ماه در مقام مراقبه باشد، تا قلبش را زنده نگه بدارد.

مرحوم حاج میرزا جواد آقا (ره) می فرمایند: غرض از احیاء گرفتن در این شبها این است که قلب شما متوجه ذکر پروردگار باشد، قلباً متذکر باشید. اگر قلباً در مقام مراقبه نباشید؛ مانند این است که یک کسی با یک کسی صحبت می کند؛ اما این طرف و آن طرف را  نگاه می کند. این خیلی بد است، آقاجان! باید قلباً شما متوجه پروردگار باشید.

«فان المقصود من احیاءِ اللیالی».[3] مقصود از شب زنده داری در این شبها چیست؟ مقصود احیای قلب است و حیات و زندگی قلب منوط به ذکر و فکر است.

«و القلب الغافل کالمیت». این که اشخاصی برای تهجد بلند می شوند؛ اما تمام صفحه ی دل و صفحه ی فکرشان مشغول است، این به درد نمی خورد.اینها دورند. پروردگار اینها را در یک مرتبه ی پایین بیدار کرده است. بعد می فرماید: «و المشغول بغیر رضی الله من المکروهات ادون من المیت». یعنی محرمات که جای خود دارد، اگر به مکروهات هم مشغول باشند، قلبشان غافل است.

ایشان (مرحوم میرزا آقا ملکی تبریزی) هم مجتهد در علم اخلاق بوده است، هم مجتهد در تفریعیّات. ایشان می فرمایند: اگر در ماه رجب اعمال حرام از کسی سر بزند؛ ممکن است به سوء خاتمه مبتلا بشود.

پی نوشت:
[1] - مرحوم میرزا جواد آقا ملکی تبریزی (ره)
[2] - المراقبات /79
[3] - فان المقصود من احیاء اللیالی احیاء القلب فیها و حیاة القلب انما هو بالذکر والفکر والقلب الغافل کالمیت والمشغول بغیر رضی الله من المکروهات أدون من المیت والمشتغل بالمحرمات فی هذه اللیالی یشتد حاله من المشتغل بها فی غیرها و لعه یورث سوء الخاتمة. المراقبات /80

سخنرانی مرحوم آیت الله حق شناس در ماه رجب
منبع: کتاب «ز ملک تا ملکوت» دفتر اول